Historia

Z historii BDK...

Bartoszycki Dom Kultury (BDK) został otwarty 3 listopada 1957 roku przy ulicy Bohaterów Warszawy, w budynku zbudowanym w 1928 roku jako dom baptystów. Grupa działaczy bartoszyckich, między innymi Aleksandra Kostecka-Kordecka, przeznaczyła ten budynek na dom kultury już w 1946 roku. Nie mogła jednak wcielić w życie swojej inicjatywy wobec sprzeciwu gminy wyznaniowej, do której budowla ta wówczas należała. W wyniku negocjacji ówczesnych władz oraz niewielkiej liczby członków zboru, którym przekazano mniejszy budynek, udało się zrealizować wcześniejsze zamierzenie. Powołano go jako Powiatowy Dom Kultury (PDK) spełniający rolę placówki środowiskowej i instrukcyjno-metodycznej. W sali Powiatowego Domu Kultury występowały odtąd dość często, na gościnnych występach, zespoły teatrów z Grudziądza, Białegostoku, a zwłaszcza Teatr im. S. Jaracza z Olsztyna, z którym nawiązano ścisłą współpracę. W Bartoszycach były wystawiane prapremiery niektórych sztuk teatralnych. Otwarcie domu kultury umożliwiło mieszkańcom Bartoszyc korzystanie z występów zawodowych zespołów artystycznych i estrad objazdowych. PDK współpracował przy organizacji imprez ze związkami zawodowymi, szkołami, organizacjami spółdzielczymi - głównie PSS "Społem". Organizowano wówczas spektakle teatralne, występy zespołów amatorskich, spotkania, wieczory towarzyskie, szkolenia z zakresu muzyki, teatru, tańca. Niedogodne warunki lokalowe i częste zmiany na stanowisku kierownika PDK nie sprzyjały szerszej działalności środowiskowej. Niemniej jednak w PDK przez kilka lat istniały: chór mieszany, zespoły recytatorskie, teatralne i orkiestra dęta. Pracowało też Koło Nr 7 Polskiego Związku Filatelistów i Bartoszyckie Towarzystwo Fotograficzne.

W latach 1957-1978 przeprowadzono remont i modernizację obiektu, a na dyrektora powołano młodą i ambitną Janinę Jocek. W Domu Kultury znalazło miejsce na działalność kilkanaście różnorodnych kół zainteresowań i zespołów artystycznych zarówno dla dorosłych i dla dzieci. Prócz systematycznej pracy w zespołach i kołach dom kultury koordynował i nadzorował działalność przyzakładowych placówek kulturalnych oraz wiejskich świetlic i klubów.

W tym czasie z dużym powodzeniem pracowały zespoły znane również poza Bartoszycami: Kapela Podwórkowa "Barty", grupa rockowa "Pech", zespół wokalno-taneczny "Drops", zespoły śpiewacze "Przyśpiewka z zapaski" i "Wiarusy", zespół poezji śpiewanej "Medium", zespół rockowy "Herkus Monte" oraz wiele innych form kulturalnych i rozrywkowych. W życiu domu kultury swoją obecność zaznaczyło także Towarzystwo Kultury Teatralnej, które ściśle współpracowało z Bartoszyckim Domem Kultury.

Pod kierownictwem dyrektor Janiny Jocek organizowano: kursy języków obcych, kursy tańca towarzyskiego, makramy, szkółkę gry na cymbałach, koło plastyków amatorów, koło iluzjonistów, grupy twórcze - grupa literacka "Barcja", dziecięca grupa poetycka "Wersik", zespoły muzyczne i teatralne. Oprócz systematycznej pracy w kołach i zespołach BDK prowadził działalność o charakterze masowym: spektakle teatralne, koncerty, wystawy, konkursy, kiermasze, dyskoteki, imprezy obrzędowe. W BDK odbywały się imprezy o zasięgu wojewódzkim: Eliminacje Ogólnopolskiego konkursu Piosenki Radzieckiej, Przegląd Zespołów Teatralnych "Bakcyl", Wystawa Tkaniny, Koronki i Haftu Ludowego. Z inicjatywy dyrektor Janiny Jocek zorganizowano szereg imprez kultywujących tradycje m.in. „Kaziuki Wilniuki”, Jarmark Sztuki i Rękodzieła Artystycznego w Palmową Niedzielę, „Wigilię Słowa”, „Wystawy Amatorskiej Twórczości Artystycznej” - które mają swoją kontynuację do dnia dzisiejszego. W roku 1999 ówczesna Rada Miasta nie przyjęła sprawozdania z działalności domu kultury, uzasadniając swą decyzję zbyt ograniczoną działalnością i brakiem nowych form działalności oraz imprez masowych. Ogłoszono konkurs na dyrektora, w którym z pięciu startujących kandydatów wybrano Krzysztofa Piechnika. Wraz z nim z Młodzieżowego Domu Kultury, którego był wówczas dyrektorem przeniesiono imprezę pt. „ Żegnaj lato na rock”. Impreza, która na początku cieszyła się dużym powodzeniem mimo stałej i niezmiennej ceny biletów wraz z ubożeniem społeczeństwa miała coraz mniejszą widownię. Podejmowano nawet próby zorganizowania jej jako imprezy bezpłatnej, przy wsparciu lokalnych sponsorów oraz w ramach projektu pt. ,,Mozaika Wspólnot Narodowościowo – Kulturowych Szansą Współpracy Obszarów Przygranicznych”, którego autorem i koordynatorem była kierownik Wydziału Promocji i Rozwoju Lokalnego Katarzyna Basak, a BDK współpracował przy organizacji koncertów.

Koncert w ramach projektu odbył się pod nazwą ,,Artystyczna Mozaika Tańca i Śpiewu” i był dziewiątą edycją koncertu "Żegnaj lato na Rock", w którym uczestniczyli wykonawcy z Bagrationowska, Pionierska, Kaliningradu, Bartoszyc oraz gościnnie zespoły "Ruch", "Enej", "Druga Zmiana", "Jumbo Africa" oraz "Radek Tymecki". Ze względu na ograniczone środki finansowe nie był on już tak atrakcyjny dla mieszkańców jak poprzednie edycje, gdzie występowała czołówka gwiazd estrady polskiej. Ostatnia edycja tej imprezy odbyła się pod nazwą „Żegnamy lato tańcem i piosenką”.

Kolejna z dużych imprez organizowanych przez Krzysztofa Piechnika, przywędrowała do nas z Biskupca i nosiła nazwę: „Festiwal Muzyki Rozrywkowej”, a w kolejnych latach odbywała się już jako „Bart Folk Festiwal” stając się konkursem dla kapel folkowych. Główną nagrodą ufundowaną przez Burmistrza Miasta Bartoszyce było 1000 euro.

Warto tutaj wspomnieć, że jednym z laureatów tego festiwalu była grupa „ENEJ”, która w chwili obecnej po wygraniu polsatowskiego „Must Be The Music” jest jedną z czołowych grup folk-rockowych w naszym kraju. Edycja „Bart Folk Festiwalu”, która odbyła się w roku 2007 była również kontynuacją projektu pt. ,,Mozaika Wspólnot Narodowościowo – Kulturowych Szansą Współpracy Obszarów Przygranicznych”. Pierwszym z projektów, przy których współpracował Bartoszycki Dom Kultury było przedsięwzięcie podjęte przez Stowarzyszenie „Tratwa” noszące nazwę „Pajęczyna”. Bartoszycki Dom Kultury w roku 2004 podjął współpracę z Urzędem Miasta, z Pełnomocnikiem Burmistrza d/s Współpracy z Zagranicą. Efektem współpracy była realizacja trzech wielomiesięcznych projektów:

1),Bałtycka paleta barw – od wielokulturowości do jednoczenia narodów”. Program Współpracy Przygranicznej PHARE CBC Polska – Granica Wschodnia (Fundusz Małych Projektów)

,,Wigilia Słowa” - świąteczne spotkanie z udziałem przedstawicieli władz regionalnych z Bartoszyc i Bagrationowska, duchowieństwa, grup mniejszościowych, zespołów artystycznych, podczas którego przy dźwiękach kolęd i pastorałek prezentowano różne tradycje bożonarodzeniowe.

"7-dniowe Warsztaty Tańca i Śpiewu" – spotkania warsztatowe z udziałem ludowych zespołów mniejszości narodowych, które pod okiem profesjonalnych choreografów oraz instruktorów śpiewu z Rosji i Polski, doskonalili swoje umiejętności uwieńczone w ostatnim dniu koncertem finałowym.

"3-dniowe Warsztaty Rzemiosła Artystycznego" – warsztaty rzadkich i tradycyjnych zawodów: garncarstwa, wikliniarstwa, wyrobów artystycznych szkła dmuchanego i innych dziedzin rzemiosła artystycznego, podczas których powstało wiele pięknych prac wystawionych dla zwiedzających w ostatnim dniu spotkania.

,,Kaziuki Wilniuki” - koncert z udziałem gości z Wilna, Rosji i mieszkańców Bartoszyc, któremu towarzyszył Jarmark Sztuki Ludowej i Rękodzieła Artystycznego oraz konkurs na najsmaczniejsze danie regionalne.

"Niedziela Palmowa" - Jarmark Wielkanocny z udziałem rzemieślników z Polski i Rosji, podczas którego można było zakupić palmy, pisanki, wypieki wielkanocne, wyroby z gliny oraz wyroby wikliniarskie.

"Dni Barw Kultury" – duża impreza masowa, wkomponowana w obchody Międzynarodowych Dni Regionu Bartoszyce i prezentująca dorobek kulturowy mniejszości narodowościowych zamieszkujących rejony Bartoszyc i Bagrationowska – kulminacja 9-cio miesięcznego projektu.

2) ,,Zrozumieć się i zaprzyjaźnić – wielokulturowość bogactwem rejonów przygranicznych” ”Program Współpracy Przygranicznej PHARE CBC Polska – Granica Wschodnia, realizowany w ramach

Koncert pt.: "Wielokulturowość Jednoczy Narody" – koncert prezentujący muzyczny dorobek kulturalny mniejszości narodowych zaprzyjaźnionych rejonów Bartoszyc, Pionierska, Bagrationowska.

Koncert pt.: ,,Muzyka złotego wieku” - koncert zorganizowany dla osób starszych wywodzących się z mniejszości narodowych, którego repertuar (taniec i śpiew) nawiązywał do czasów młodości starszego pokolenia.

"Wigilia Słowa" – kontynuacja spotkania sprzed roku, poświęconego obchodom obrządków świątecznych oraz religijnych zakorzenionych w tradycji polskiej i rosyjskiej.

"5-dniowe Warsztaty Koronki, Tkaniny, Haftu Ludowego” - warsztaty z udziałem twórców z Bartoszyc, Bagrationowska i Pionierska, którzy pod opieką instruktorów zapoznawali się z różnymi technikami haftu i szycia, których efektem były piękne dzieła koronkowe i hafciarskie.

"Kaziuki – Wilniuki" – koncert z udziałem mówców i artystów z Wilna w towarzystwie zespołów ludowych i folklorystycznych wywodzących się z mniejszości narodowych, w kuluarach którego odbyły się Jarmark Sztuki Ludowej i Rękodzieła Artystycznego oraz konkurs na najsmaczniejsze wyroby kulinarne różnych kuchni regionalnych.

"Niedziela Palmowa z Jarmarkiem Sztuki Ludowej" – otwarta impreza zorganizowana w centrum miasta, podczas której można było podziwiać oraz zakupić rzeźby, obrazy, wyroby z gliny i szkła dmuchanego, palmy i inne produkty.

"2-dniowe Warsztaty Muzyki Różnych Kultur" – warsztaty muzyczno-wokalne doszkalające zespoły folkowe – uczestników Festiwalu Muzyki Rozrywkowej.

2-dniowy Międzynarodowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej pod nazwą ,,BART-FOLK FESTIWAL” - prezentacja dorobku zespołów z Rejonu Bartoszyc, Bagrationowska i Pionierska cechujących się różnorakimi kierunkami muzycznymi.

"Wystawa Fotograficzna" – podsumowanie zmagań uczestników 11-miesięcznego projektu prezentowane w Bartoszyckim domu Kultury.

3) ,,Mozaika Wspólnot Narodowościowo – Kulturowych Szansą Współpracy Obszarów Przygranicznych” realizowany w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego , Program Sąsiedztwa Polska – Litwa – Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej ( INERREG IIIA), w latach 2006/2007.

Międzynarodowe Dni Regionu Bartoszyce 2006 r.– impreza rekreacyjna z udziałem miast partnerskich Bagrationowska i Pionierska pt.: ,,Różnorodności Narodowościowo – Kulturowe” 3-4 czerwca 2006 r. - prezentacja dorobku artystycznego zespołów wywodzących się z różnych środowisk mniejszości narodowych i etnicznych, zorganizowanej na największym placu w Bartoszycach – Placu Bohaterów Westerplatte.

7-dniowy Międzynarodowy Plener Plastyki Nieprofesjonalnej – 14-20 lipiec 2006 r. - warsztaty kierowane do młodych artystów wywodzących się z mniejszości narodowych i etnicznych, w których gościnnie udział wzięli artyści z Niemiec. Efektem wymiany doświadczeń oraz pozyskania nowych umiejętności było powstanie ponad 40 prac, które zostały wystawione w plenerze, a następnie można je było obejrzeć w Bartoszyckim Domu Kultury.

Koncert pt.: ,,Artystyczna Mozaika Tańca i Śpiewu” –2.09.2006 r. - koncert na zakończenie lata będący dziewiątą edycją koncertu "Żegnaj lato na Rock", w którym uczestniczyli wykonawcy z Bagrationowska, Pionierska, Kalinigradu, Bartoszyc oraz gościnnie zespoły "Ruch", "Enej", "II Zmiana", "Jumbo Africa", "Radek Tymecki".

,,Wigilia Słowa” - 10.12.2006 r. – impreza poświęcona obchodom obrządków świątecznych, pieśni różnych narodów, kolęd, pastorałek, podczas której mogły zaprezentować się mniejszości narodowe i etniczne z Rejonu Bartoszyc, Bagrationowska i Pionierska. Koncertowi towarzyszyły także konkurs na potrawę wigilijną oraz wspólna wigilia.

"5-dniowe Warsztaty Tańca Ludowego" – 17 - 21 stycznia 2007 r. - warsztaty kierowane do dzieci i młodzieży z polskich i rosyjskich zespołów tanecznych, którzy pod okiem choreografów i instruktorów tańca doskonalili swoje umiejętności, rezultatem czego był wspólny program artystyczny prezentowany na scenie Bartoszyckiego Domu Kultury.

Koncert pt.: ,,Kaziuki Wilniuki” – 2.03.2007 r. - kolejna edycja koncertu wpisanego już na stałe do kalendarza imprez odbywających się w mieście. Podobnie jak w latach poprzednich można było obejrzeć występy artystów z Wilna, Bagrationowska, Pionierska i Bartoszyc oraz skosztować wspaniałych specjałów kuchni regionalnych.

"Przedświąteczna Prezentacja Sztuki Ludowej i Rękodzieła Artystycznego" - 1.04.2007 r. - prezentacja wyrobów rzemiosła artystycznego: haftu, koronki, garncarstwa, ceramiki, szkła dmuchanego, rzeźby, malarstwa, wikliniarstwa oraz technik zdobienia palm na Rynku Starego Miasta.

2-dniowy Międzynarodowy Festiwal Muzyki Rozrywkowej pt.: ,,Bart-Folk-Festiwal” 1-2.05.2007 r. - prezentacja dorobku artystycznego i propagowanie muzyki folkowej mniejszości narodowych i etnicznych z Bartoszyc, Bagrationowska, Pionierska wraz z gościnnymi występami zespołów z Niemiec i Szwecji.

„Międzynarodowe Dni Regionu Bartoszyce 2007 – Mozaiką Wspólnot Kulturowych" – 1-2-3.06.2007 r. – koncerty zespołów z zaprzyjaźnionych miast partnerskich (Pioniersk, Bagrationowsk, Emmaboda, Nienburg) wraz z prezentacją sztuki ludowej i rękodzieła artystycznego.

W roku 2005 do struktur Bartoszyckim Domu Kultury dołączył artysta-plastyk Jan Bachar dotychczasowy Kierownik Domu Kultury w Bezledach. Wraz z nim do BDK przeniesiono plenery malarskie, które organizowane w ciągu 25 lat przez bezledzki dom kultury miały już swoją renomę na terenie całego kraju. Pracownia plastyczna, która powstała w BDK do dziś działa bardzo prężnie skupiając artystów amatorów w różnym wieku i jest istną „fabryką obrazów”, których w ciągu roku powstaje kilkadziesiąt sztuk. Zdobią one różne miejsca na terenie miasta jak i prywatne mieszkania. Całoroczną pracę wieńczą organizowane wernisaże w Bartoszyckim Domu Kultury. Dzięki współpracy z zagranicznymi partnerami plenery zyskały rangę międzynarodowych. Uczestniczą w nich artyści z Niemiec, Rosji, Ukrainy oraz Litwy.

Z zespołów pracujących w BDK warto wspomnieć o zespole taneczno-wokalnym „DOMINO”, który był ozdobą i chlubą domu kultury zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia na terenie naszego województwa. Do roku 2002 w domu kultury działał zespół rockowy „Herkus Monte”, który osiągnął wiele sukcesów koncertując na terenie całej Polski. Niektóre utwory zespołu można usłyszeć do dziś w Radio Bartoszyce. W okresie letnim w ramach Bartoszyckiego Lata Artystycznego organizowano koncerty oraz imprezy rekreacyjne. Przez kilka lat organizowane były eliminacje pierwszego oraz drugiego stopnia do popularnego programu telewizyjnego „Od przedszkola do Opola”. W eliminacjach organizowanych w BDK brały udział dzieci z całego województwa a także spoza jego granic. Dzięki eliminacjom przeprowadzanym przez Bartoszycki Dom Kultury, ponad dwudziestka dzieci z naszego miasta wystąpiła w programie emitowanym przez program 2 TVP.

Krzysztof Piechnik podejmował próby organizacji masowych koncertów, które niestety przekraczały możliwości finansowe nie tylko domu kultury, ale również miasta pomimo wsparcia lokalnych sponsorów. Podejmowano również próby aplikowania o środki zewnętrzne na modernizację i przebudowę BDK, niestety kończyły się fiaskiem, często z przyczyn od nas niezależnych.

W styczniu 2011 r. ogłoszono konkurs na stanowisko Dyrektora Bartoszyckiego Domu Kultury.

W lutym 2011 r. nowym dyrektorem została Katarzyna Basak, dotychczasowa Kierownik Wydziału Promocji i Rozwoju Lokalnego, zastając katastrofalny stan budynku oraz wiele innych nieprawidłowości, z którymi przyszło się jej uporać już na starcie. Swoją funkcję pełniła do 31.03.2018r. Po upływie kadencji Katarzyny Basak w ogłoszonym konkursie na stanowisko dyrektora Bartoszyckiego Domu Kultury wygrał Kamil Runiewicz.